sábado, 26 de noviembre de 2011

LOS QARWANIS


LOS QARWANIS

Nayra pachata uñstawayi  qunateja q´arwa awatirinakaja uka tokt´awi  jupanakaja  juira aljañanaka apapjana kunatija junt´u uraq´e tok´eru taya tok´eta.
Kupanaqaja apnak´apjanwua kunateja mayat mayat  chhalakápjanwua juirampi mosk´a achunakampi.
Qarwani t´oxtawisti uñstawayiwa watha marcana, kunateja aka markanja chicancht´asiwa  Santiago de wata kota tokéna. Thokt´irinakaja qarwa awatirinacapjiwa kaysa suni tok´ ena.
Aka jaqhinakaja jutapjhanwa  provincia ingavi tokhita chhalakhasiri kunatijá achunaca, markanakaja chhalaqha tuquyipanja  jankaqiwa jupanakajha ullart´awayapjhana pinqillumpi, wankarampi suni tuqhina aka jaillirt´awi lurapjanwa pacahmamaru yuspagarañataqi
NAYRA PACHA
Jicha pachana thokt´awisti jaillirasiwa jallupacha tokhena, kunatejha jupanacaja wajt´awayapjhewa ispalaru, pachamamaru, kunaujitataqisa yankhani uksa toqhetaqi, aka thokt´awisti uñist´asiwayiwa ancoraimes,  lipe ajllata, Santiago de huta tokhena y taqhiujuta khota thiyaru jakasirinakaru
ISIAT´AWI
Isija luratawa jupanacata tokheta, lurasipjhewa qarwa t´aurata pato phuyuta, wari wawa lip´ichita, kunateja uñisthawayapjhewa taq´e k´uchirt´awinakapa.







CHACHANAKA
chachanakajha istaptapjhewa ma pantalonampi, ma camisanpi, ma chulukumpi akajha  luratawa qarwa t´aurata kamaqi.
-          Ma chuluku
-          Phuyunaka patjharu lurata
-          Wari lip´ichi
-          Wiska
-          Qhorawa
-          Q´ipichawi
-          Luchu
-          Wari wawa
-          Pinkillo
-          wankara


WARMINAKAJHA
Warminakaja apapjiwa chuluku, uka patjarusti puyunakampi muysuta, ukhamaraqiw isthapt´atapjhiwa ma wila pollirampi ma wayetampi wiscas apt´ata q´orawas apt´asita kayurusta wisqhus ust´asita







Qarwanijha thokhoñawa qimsa uru sarakqipana mayo pajsina seño de la cruz tataru amtkasina qhepuru urunjha lurapjhewa waxta  pachamama tokheru qunatejha suma achu utjañapataqi
QARWANI ISTHAPIWINAKA
CHULUKU
ch´uluqusti luratawa qarwa tarwata, ukaruja muyuntatawa ma tukuyumpi ukaja wila laramaniwa puyunakajha walja chimpuni tata intiru iñist’ ayasqui qhanañapataqi , cunturi mallkumpi.


EL LLUCHO
luchújha luratawa taqhi kasta chimpunakata ukaruja taqhikasta uywanakani luratawa tata intis ukanqi, qarwas ukanqi, pankharas ukanqui qullunakasa ukanqui


WAYAKHA
 Ukaja luratawa p´itañanpi taqhikastata chumpinakata, apnakhañataqi, apañataqi taqhikuna.
Juk’ ampiwa apnakhapji mirinta, coca, akhulliñataqi, alkula apnakhasiñataqi chhalasipjañataqi

BOLACHANAKAJA SSARIWA CHUSPAMPI CHICA
bolacha tuqhinsti iñisthayiwa taqhe lurawinaka markanakana.
·        Tata intiruwa iñist´ayawayi uru toqhena suma achuwi uñist´awayañataqi
·        Qarwasti qhepi apnakhañataqiwa
·        Jhank´o kollunakasti churapjhanwa uma takpachani jaqhenakaru.
·        Pankharanakasti iñisthawayiwa kunatejha q´uchirt´awi  toqheta


CH´UKASIÑA
Luratawa q´arwa tárwata qunatejha thayat jark´asiñataqi









WISCA
luratawa caitu tullkhutata chiñuñataqiapnaqhañataki , qarwaru qhepi  ñachhañataqi jupanakaja lurapjhewa  pusi suyunaka uñt´añakataqi, el tawantinsuyo, antisuyo,contisuyo y chinchasuyo.


Q`URAWA
ukaja apnaqhesipjiwa jark´asipjañapataqi tañusiri uywanakata,  nayra pachanjha apnaqhansiwa ma armamentokaspas uk´amata



WARI LIP´ICHI
luratawa wawa wari lip´ichira qunatijha taqhi kasta chumpinakata jikhani tokheru warkusiñataqi







wisk´u
Ukajha uchasipjhiwa takpachani gilanaka kullakanaka, kunatejha aymara jaqhenakajha jayanaka sarnaqheripjhewa wiskumpi tokt´asi.

















Ministerio de Educación

Viceministerio de Educación Superior de Formación Profesional

Dirección General de Formación de Maestros
ESCUELA SUPERIOR DE FORMACIÓN DE MAESTROS
“JOSÉ DAVID BERRIOS” DE CAIZA “D”
Potosí - Bolivia











KULLAKA YATIQHIRI:                             MARGARITA FUENTES QUISPE
JILATA YATICHIRI:                                   Lic. FLORES PAZ SIGMAR
YATIQT´AWI:                                             CIENCIAS SOCIALES
MARA:                                                         SEGUNDO AÑO


Caiza “D” – 2011

No hay comentarios:

Publicar un comentario